سرقت به عنف
تعریف سرقت به عنف
برداشتن یا تلاش برای برداشتن هر چیز ارزشمندی از یک شخص به زور و یا با تهدید که به صورت غیر منتظره، ناگهانی و گاهی اوقات همراه با ترسانیدن را سرقت به زور یا به اصطلاح سرقت بعنف می گویند. ویژگی مشترک در تمامی این نوع سرقت ها عبارت است از اینکه مجرم با فرد قربانی مواجه می شود و اگر زور یا تهدید در کار نباشد از شمول اینگونه سرقت ها خارج است.
زورگیرها هم در ردیف این نوع سرقت ها قرار دارند. زورگیرها در نقاط خلوت قربانی خود را انتخاب کرده و با تهدید و زور، محتویات جیب وی را خالی نموده و فرار می کنند. در سرقتهای بعنف، جبر و زور و عناصری مانند عنصر قانونی جرم، عنصر مادی جرم و عنصر روانی جرم وجود دارد که در ادامه بیشتر توضیح داده می شوند.
1.عنصر قانونی جرم: ماده ی 23 قانون مجازات عمومی مصوب 1304 در فصل هفتم تحت عنوان "سرقت" مقرر داشته بود «هرگاه سرقت، بعنف باشد مرتکب به حبس جنایی درجه یک از سه سال تا پانزده سال محکوم خواهد شد و اگر جرحی نیز واقع شده باشد به حداکثر مجازات محکوم می‌شود.»
در حال حاضر عنصر قانونی جرم سرقت بعنف عبارت از ماده ی 652 قانون مجازات اسلامی است که مطابق این ماده هرگاه سرقت مقرون به آزار باشد و یا سارق مسلح باشد به حبس از 3 ماه تا ده سال و شلاق تا 74 ضربه محکوم می شود و اگر جرحی نیز واقع شده باشد علاوه بر مجازات جرح به حداکثر مجازات مذکور در این ماده محکوم خواهد شد.
2.عنصر مادی جرم: رکن اصلی جرم سرقت در حقوق ایران "ربایش" است که بدون تحقق آن عنصر مادی جرم سرقت به وقوع نخواهد پیوست و لازمه ی تحقق ربایش نقل مکان دادن مال از محلی به محل دیگر است. عنصر مادی جرم سرقت بعنف(سرقت مقرون به آزار و یا تهدید) عبارت است از ارتکاب فعل یا رفتار مادی فیزیکی از سوی سارق به شکل ربایش همراه با آزار و تهدید متصرف مال یا دیگران. بنابراین شرط اصلی برای تحقق عنصر مادی این قسم سرقت آن است که سارق یاسارقین در حین سرقت و مقارن آن برای ربودن مال منقول متعلق به دیگری اقدام به آزار و یا تهدید کرده باشند. بدیهی است که با توجه به اطلاق ماده در تحقق جرم مذکور شدت آزار یا تهدید شرط نیست. بنابراین نواختن یک سیلی به گوش مالباخته یا تهدید به کتک زدن او برای تحقق شرط مذکور در ماده کفایت می‌کند. همین طور منظور از جرح نیز هرنوع جراحت اعم از سطحی یا عمیق است. به علاوه همانطور که عبارت عام ماده نشان می دهد لازم نیست که آزار یا تهدید علیه شخص مالباخته باشد یا جراحت لزوماً به جسم خود وی وارد شود. بنابراین تهدید به مجروح کردن یا کشتن یکی دیگر از افراد حاضر در صحنه یا حتی رهگذری که رابطه ی خاص با صاحب مال داشته باشد برای تحقق عنصر مادی جرم و شرط آزار یا تهدید مذکور در ماده کفایت می کند. لیکن هرگاه شخص ثالثی که تهدید متوجه او می شود کسی باشد که تهدید یا آزار او تاثیر منفی بر صاحب مال نداشته باشد تحقق شرط مذکور در ماده بعید به نظر می رسد.
3.عنصر روانی جرم: جرم سرقت مقرون به آزار یا تهدید(سرقت بعنف) از جمله جرایم عمدی است بنابراین عنصر روانی آن عبارت است از این که اولاً سارق در ارتکاب عمل مادی ربودن مال متعلق به دیگری عمد و سوء نیت داشته باشد یعنی به قصد تصرف مال اقدام به ربایش آن کرده باشد(سوء‌نیت‌عام). ثانیاً مال منقول متعلق به دیگری را آگاهانه و از روی علم بعد از ربودن تصرف کند و ببرد(سوء‌نیت‌خاص).
علاوه بر این شرط اصلی تحقق این نوع سرقت عبارت است از این که سارق در حین سرقت به آزار یا تهدید صاحب مال یا دیگران متوسل شده باشد. بدین ترتیب اعمال خشونت از سوی سارق که نشانگر تجری بیش از حد وی برای ربودن و بردن مال دیگری است بایستی از روی عمد و اراده و برای انجام سرقت بوده باشد. بدیهی است تشخیص آزار یا تهدید برای انجام سرقت با دادگاه صالح رسیدگی کننده به پرونده است که در هر مورد با توجه به اوضاع احوال قضیه و عرف متداول احراز خواهد کرد.(خلعتبری، خوشزاد، احمدی، 1384،166)
سرقت مقرون به آزار: مقصود از آزار هر نوع صدمه و آسیبی اعم از جسمی و یا روحی، هرچند خفیف است که سارق در جریان سرقت و ضمن آن و برای انجام سرقت نسبت به متصرف مال یا شخص یا اشخاصی که در صحنه ی جرم حاضرند بعمل آورد ولو اینکه صدمه وارده موجب جراحت یا موجب آثاری در بدن نشود.
سرقت مقرون به تهدید: در اصطلاح مقصود از تهدید عبارت است از هر نوع اعمال زور و قدرت برای ترسانیدن متصرف مال یا شخص و اشخاص دیگر حاضر در صحنه ی جرم در حین سرقت. در مورد اعمال تهدید‌آمیز باید خصوصیات طرف و اوضاع و احوال واقعه از هر جهت در نظر گرفته شود.
اهمیت و ضرورت برخورد با سارقان بعنف:
مبارزه
مستمر و هدفمند با سرقت های بعنف(زورگیران خیابانی، کیف قاپی، سرقت های
تحت پوشش مسافر و مسافربر و سرقت های تحت پوشش مامورین انتظامی) یکی از
اهداف اولویت دار پلیس می باشد به همین جهت در خصوص ضرورت پرداختن به موضوع
سرقت بعنف بایدگفت؛ بر اساس تغییرات وسیع اجتماعی در جامعه كنونی ایران و
رشد توسعه تکنولوژی با گذشت زمان، شیوه‌ها و روش‌های سرقت انواع اموال و
اشیاء مسروقه و وسایل و ابزار مورد استفاده برای ارتكاب سرقت تغییر یافته
بطوری كه امروزه برخی از سارقان از آخرین تكنیك‌ها و تكنولوژی‌های روز برای
پیشبرد كار خود استفاده می‌كنند.
تکنولوژی هایی مانند سرقت مسلحانه و کیف قاپی. همچنین با گرم شدن هوا در اواخر فصل بهار و شروع فصل تابستان، مردم شهر اصفهان اکثراً به پارکها و بوستانهای شهر پناه آورده تا از گرمای زیاد در امان باشند و نیاز فیزیولوژیک خود را برطرف کنند همچنین ممکن است با پوشش کمتری در خیابانها حاضر شوند غافل از اینکه برق طلاها و جواهرات و اشیای قیمتی باعث شده تا آنها در بند یک آسیب اجتماعی دیگر یعنی سرقت قرار بگیرند که در بیشتر مواقع مقرون به آزار و تهدید می‌باشد.
با این وضعیت باید چاره ای اندیشید تا به مراتب از وقوع این حوادث که بدون تردید باعث خدشه دار شدن عنصر امنیت و تامین آرامش و مهمتر از همه احساس امنیت در جامعه می‌شود کم کرد.
۱۳۹۵ © تمامی حقوق این سایت متعلق به دهکده سفید می باشد و هر گونه کپی برداری از آن پیگرد قانونی خواهد داشت.